Η ομοφυλοφιλία ως ανάγκη διάκρισης

Αγαπημένο μου ημερολόγιο, την περασμένη εβδομάδα η είδηση που έκανε το γύρο του κόσμου ήταν η ανάληψη της πρωθυπουργίας της Ισλανδίας από την πρώτη δηλωμένη γυναίκα ομοφυλόφιλη στον κόσμο.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 06>02

Η 66χρονη Τζοάνα Σιγκουρνταντότιρ ανέλαβε καθήκοντα ως επικεφαλής της μεταβατικής κυβέρνησης ενότητας στην Ισλανδία, εν μέσω της χειρότερης οικονομικής κρίσης που έχει αντιμετωπίσει η χώρα.
Με σπουδές στα οικονομικά, έχοντας δουλέψει ως αεροσυνοδός για 9 χρόνια, εκλεγμένη βουλευτής από το 1978 και υπουργός από το 1987, η Σιγκουρνταντότιρ απασχόλησε τα διεθνή ΜΜΕ περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό της χώρας της. Η αιτία δεν ήταν φυσικά οι ικανότητές της, αλλά η σεξουαλική της προτίμηση.

Η Ισλανδή πρωθυπουργός, χωρίς να έχει διάθεση να προκαλέσει αλλά και χωρίς να συνοδεύει τη ζωή της κάποιο αίσθημα ενοχής, άθελά της έγινε γνωστή σε όλη την υφήλιο για την κρεβατοκάμαρά της.

Εν έτει 2009, σε ένα διεθνοποιημένο κόσμο, ο οποίος μέσω της συνεχούς διάχυσης της πληροφορίας παράγει τον πιο ομογενοποιημένο πολιτισμό από ποτέ, όπου οι ευαισθησίες απέναντι σε άτομα με ειδικές ανάγκες είναι πλέον μόδα, οι οικολογικές ανησυχίες trendy και οι ομοφυλόφιλοι αποτελούν και αυτοί μέρος του συστήματος αλλά και της εξουσίας, η είδηση είναι ότι «η κόρη του Σιγκούρνταρ είναι λεσβία».

Γιατί άραγε οι άνθρωποι ενδιαφέρονται ακόμα τόσο πολύ, σοκάρονται, αλλά και γοητεύονται από μια τέτοια είδηση; Τι χαρακτηριστικά διαθέτει ένας ομοφυλόφιλος έναντι ενός ετεροφυλόφιλου που τον κάνουν να διαφοροποιείται ως άνθρωπος και ως πολιτικός; Γιατί τα ΜΜΕ συνεχώς αναζητούν την άρση των στερεοτύπων μέσω της επιβολής των ίδιων μύθων και μεγαλύτερων;

Γιατί σε κάποια άλλη περίπτωση δεν ενδιαφέρει κανέναν εάν ένας πολιτικός είναι κοντός, έχει χάσει το ένα του νεφρό, είναι υιοθετημένος, φοράει παράταιρες κάλτσες όταν κοιμάται και ιδρώνουν τα χέρια του όταν συστήνεται...

ΣΑΒΒΑΤΟ 07>02

Τις τελευταίες εβδομάδες προβάλλεται στους κινηματογράφους η νέα ταινία του Γκας Βαν Σαντ, με τον τίτλο «Milk». Πρωταγωνιστής της είναι ο υπέροχος Σον Πεν, ο οποίος υποδύεται τον Χάρβεϊ Μιλκ, τον πρώτο δηλωμένο ομοφυλόφιλο άνδρα που κατέκτησε δημόσιο αξίωμα στις ΗΠΑ.
Η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από τον πρωταγωνιστή και τη ζωή του. Μια ζωή όπου μέχρι τα 40 χρόνια βρισκόταν στην αφάνεια και στην ανωνυμία, προσπαθώντας να κρύψει τη σεξουαλική του διαφοροποίηση, από φόβο για τη σωματική του ακεραιότητα και την εργασιακή του θέση. Κάποια στιγμή, συνειδητοποιώντας ότι η ζωή του στερείται ποιότητας και ελεύθερων επιλογών, αποφάσισε να διατρανώσει την ομοφυλοφιλία του, με την πεποίθηση ότι θα βοηθήσει με αυτό τον τρόπο τις μειοψηφούσες κοινωνικές ομάδες -μέρος των οποίων είναι οι ομοφυλόφιλοι- προκειμένου να πάψουν να υφίστανται την κοινωνική καταπίεση και τον κοινωνικό αποκλεισμό που βίωνε ο ίδιος στο πετσί του μέχρι εκείνη τη στιγμή. Η προστασία των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων έγινε ομπρέλα για την προάσπιση των ατομικών και των πολιτικών δικαιωμάτων όλων όσοι βρίσκονταν στο περιθώριο της ζωής.

Τη δεκαετία του '70, άλλωστε, οι ομοφυλόφιλοι είχαν κάθε λόγο να συσπειρώνονται και να διεκδικούν το αυτονόητο δικαίωμα στη ζωή και στην εργασία, από τη στιγμή που η ομοφυλοφιλία θεωρούνταν με διαστρεβλωμένο τρόπο εχθρός της οικογένειας και κίνδυνος για την εξέλιξη μιας κοινωνίας. Έπρεπε να δοθούν αυτές οι μάχες, γιατί ο ρατσισμός και ο αποκλεισμός από μερικούς «νοικοκυραίους» καραδοκούσαν: για να πάψει να θεωρείται ο ομοφυλόφιλος ισότιμος του βιαστή, του ανώμαλου ή του παιδόφιλου.

Και στην περίπτωση του «Milk», αυτές τις μάχες τις πλήρωσε με την ίδια του την ύπαρξη.

Σήμερα όμως η ζωή φαίνεται διχασμένη, και ενώ ζούμε πιο φιλελεύθερα και δημοκρατικά, εντούτοις χρησιμοποιούμε την κάθε ατομική απόκλιση ή με ενοχή και συγκάλυψη ή με υπερβολική προβολή, για χάριν της εμπορικότητας ή μιας υποτιθέμενης ασυλίας. Σε προσωπικό επίπεδο, ακόμα και στη μικροαστική, οικογενειολάγνα Ελλάδα, όλοι αποδέχονται τους ομοφυλόφιλους ως ισότιμους πολίτες, όλοι τους έχουν συναναστραφεί στην εργασία ή στην κοινωνική ζωή, και ελάχιστοι είναι αυτοί που σοκάρονται στο άκουσμα της σεξουαλικής τους προτίμησης. Ο δημόσιος, όμως, βίος φοράει φερετζέ. Τουλάχιστον στα καθ' ημάς πολιτικά πράγματα, κανείς δεν επιθυμεί να αναφερθεί σε τέτοιου είδους προτιμήσεις και κανείς δεν θέλει να κρίνεται έχοντας αυτήν τη συγκεκριμένη ταμπέλα. Αυτό που κρίνεται σε κάθε περίπτωση είναι το κίνητρο της μη αποκάλυψης. Εάν θεωρείται προσωπικό δεδομένο που δεν επηρεάζει κανέναν αλλά και δεν πειράζει εάν μαθευτεί, γέρνει διαφορετικά στη ζυγαριά από το φόβο και τις πολιτικές εξαρτήσεις που παράγουν τέτοιες προτιμήσεις, που συνοδεύονται με ενοχή και άρνηση.

ΚΥΡΙΑΚΗ 08>02

Γιατί πρέπει κάποιος να δηλώσει εκ προοιμίου τι είναι; Γιατί τα ΜΜΕ επιθυμούν διακαώς να τον κατατάξουν κάπου, προσπαθώντας να εξαγάγουν και κάποια αυτονόητα συμπεράσματα που συνοδεύουν αυτή την επιλογή του; Γιατί ένας οικογενειάρχης είναι απαραίτητα συντηρητικός άνδρας και ένας ομοφυλόφιλος υπερασπιστής του φιλελευθερισμού; Σε μια εποχή στην οποία επιθυμούμε την κατάρρευση των στερεοτύπων, αγκιστρωνόμαστε από αυτά. Ο πρώτος Αφροαμερικανός Πρόεδρος στην ιστορία της Αμερικής αποτελεί είδηση εξαιτίας των αγώνων που έχουν δώσει οι Αφροαμερικανοί για να κατοχυρωθούν τα δικαιώματά τους, όχι επειδή είναι μόνο μαύρος στο χρώμα του δέρματος. Και αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα προτιμά όλους τους έγχρωμους πολίτες έναντι των λευκών.
Η Ισλανδή πρωθυπουργός, σε μια χώρα όπου τα ήθη δεν είναι διόλου συντηρητικά, δεν έδωσε κανέναν αγώνα για την επιβολή της προτίμησης της. Κανείς δεν την κατέταξε κοινωνικά ως λεσβία και το ότι είναι δηλωμένη δεν συνοδεύεται από αιματηρούς προσωπικούς αγώνες.

Για τη συντηρητική και σοβαροφανή Ευρώπη, όλα αυτά έχουν ακόμα σημασία. Τα δίπολα που οδηγούν σε ρατσισμό και η ανάγκη για κατηγοριοποίηση είναι υπαρκτά και ζωντανά στις μέρες μας, είναι περασμένα στο DNA μας. Λες και συγκρινόμενοι με τον Άλλον, αποκτούμε και εμείς θέση από την απόκλιση ή τη σύγκλιση. Πάντα αντιμετωπίζοντας τον Άλλον και τα χαρακτηριστικά του με κακεντρέχεια και ποτέ καταπρόσωπο. Και όταν «κράζουμε» κάποιους, πάγια τακτική των ομοφυλόφιλων για άλλους που το κρύβουν, δεν είναι για να τους απελευθερώσουμε αλλά για να τους τιμωρήσουμε, που συνεχίζουν να απολαμβάνουν περισσότερα προνόμια από μας, παρ' όλο που ζουν στο ψέμα.

Και αυτά σε μια κοινωνία που ρέπει τελικά προς τη στυγνή και βαρετή ομοιομορφία δεν είναι καθόλου ευοίωνα.