Αγαπημένο μου ημερολόγιο, το αίτημα επαναπατρισμού των Μαρμάρων ανοίγει ένα ολόκληρο ζήτημα διαχείρισης της ζωής και της περιουσίας στο τότε και στο σήμερα.
20.06.09
ΣΑΒΒΑΤΟ
Παρακολούθησα προχθές την τελετή των εγκαινίων με μερικούς καλούς φίλους στο σπίτι. Ανάμεσά τους, η Σολ από το Μεξικό, που ζει στην Ελλάδα πολλά χρόνια και εργάζεται στον τομέα του τουρισμού. Αγαπάει την Ελλάδα σαν πατρίδα της και εξαιτίας της ιστορίας της χώρας της συγκινείται για τα ζητήματα του αρχαίου πολιτισμού. Στις δηλώσεις που έγιναν διά στόματος του υπουργού Πολιτισμού κ. Αντώνη Σαμαρά αλλά και του πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή για την επιστροφή των Μαρμάρων που εκλάπησαν από τον Έλγιν πριν από 200 χρόνια, η Σολ ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ιδέας σε όλη την παρέα. Αμέσως άναψε ο διάλογος για το κατά πόσο θα μπορούσε να επιτευχθεί αυτό το ελληνικό όνειρο του επαναπατρισμού.
Ο γεωγραφικός χώρος που σήμερα ονομάζουμε Ελλάδα βρισκόταν πάντα στο σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής και έπεσε θύμα της γεωπολιτικής του θέσης και των κατακτητών του. Αρχαίοι πολιτισμοί, όπως ο ελληνικός, ο αιγυπτιακός, των Μάγιας, των Ίνκας, ο ιρανικός κ.ά., είδαν τις κληρονομιές τους να λεηλατούνται από τους «καλλιεργημένους» Δυτικούς, που γοητεύτηκαν από το μυστήριο της ανεξερεύνητης γης τους. Είδαν την ιστορία τους να τεμαχίζεται από τους περιηγητές των καλών ευρωπαϊκών οικογενειών, που πόθησαν το κάλλος και την ομορφιά της ιστορίας των αιώνων, και λόγω της αποικιοκρατικής τους δύναμης μπόρεσαν -κλέβοντας ό,τι εκτιμούσαν- να το τοποθετήσουν στο υψηλότερο σημείο της δικής τους πολιτιστικής ανακάλυψης, της σύστασης μουσείων. Αυτοί οι λαοί, άλλοι υποδουλωμένοι και άλλοι βάρβαροι -για τα μάτια των Δυτικών-, διέθεταν στα πόδια τους την ιστορία των προγόνων τους. Οι άλλοι, οι αποικιοκράτες, οι κατακτητές, διέθεταν τον «πολιτισμό» της επιβολής, τον «πολιτισμό» της λεηλασίας. Κάπως έτσι, όμως, γράφτηκε η ιστορία και δυστυχώς δεν μπορεί να αλλάξει. Διότι, όσο και αν το επιθυμούμε, δεν μπορεί ένα ολόκληρο βρετανικό κράτος να αποδεχτεί ότι υπήρξε κλεπταποδόχος μιας κληρονομιάς που δεν του ανήκει και ότι πλήρωσε αδρά τον κλέφτη κάνοντάς τον πλούσιο αλλά και «εθνικό ευεργέτη». Για να αποδεχτεί την αδικία, θα πρέπει να επανατοποθετηθεί πάνω στην ιστορία της βρετανικής αυτοκρατορίας και να παραδεχτεί τα λάθη που έγιναν όχι μόνο εις βάρος ενός αρχαίου πολιτισμού αλλά και εις βάρος των Ινδιών και άλλων κατακτήσεων. Και όπως είναι επόμενο, θα πρέπει να συνεχίσουν μετά τους Βρετανούς οι Γάλλοι, οι Ισπανοί, ακόμα και οι Αμερικανοί μετά τα όσα έκαναν κατά τη διάρκεια της εισβολής τους στη Βαγδάτη.
21.06.09
ΚΥΡΙΑΚH
Ο πολιτισμός, όμως, δεν είναι μόνο τα αρχαία μάρμαρα, των οποίων η συμβολική αξία παραπέμπει σε έννοιες όπως δημοκρατία, σεβασμός, ελευθερία και ισονομία. Ο πολιτισμός προϋποθέτει τη διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής. Και η αποικιοκρατία, εκτός από τη λεηλασία των αρχαίων πολιτισμών, ήταν υπεύθυνη για την αφαίμαξη του πλούτου. Σ' αυτή την καταλήστευση της γης οφείλεται η κινητικότητα των λαών, φτάνοντας μέχρι το σύγχρονο πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης, που αντιμετωπίζουν όλοι -αποικιοκράτες και μη.
Σήμερα, τη στιγμή που η Ελλάδα εγκαινιάζει αυτό το εξαιρετικό νέο μουσείο, λίγα μέτρα παρακάτω πλήττεται από τη λαθραία εισροή μεταναστών. Χωρίς να μετείχε ποτέ στην αποικιοκρατική τακτική των Ολλανδών, των Ισπανών, των Βρετανών και άλλων, πληρώνει και αυτή τη λαίλαπα της φτώχειας και της αναζήτησης νέας πατρίδας από τους λαούς του τρίτου κόσμου. Μέσα, λοιπόν, από την απαίτηση να επιστραφούν τα Μάρμαρα, η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να αποδείξει ότι ο πολιτισμός δεν βρίσκεται μέσα σε προθήκες και σε καλογυαλισμένες προτομές. Ο πολιτισμός είναι ζήτημα πολιτικής στρατηγικής και ανάληψης ευθυνών. Η ευθύνη όλων των Δυτικών που βόλεψαν τη ζωή τους πάνω στα συντρίμμια άλλων λαών έγκειται στο ότι σήμερα οφείλουν να διαχειριστούν, να αξιοποιήσουν, να προνοήσουν για εκατοντάδες ανθρώπους, τη μοίρα των οποίων κρατούν στα χέρια τους. Και η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να παίξει ηγετικό ρόλο στο σχεδιασμό ενός προγράμματος εστιασμένου στον επαναπατρισμό όλων αυτών των ανθρώπων που αναζητούν μια καλύτερη ζωή. Και η πατρίδα στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι μόνο ο τόπος καταγωγής, είναι και ο τόπος που τους στέρησαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου